Een psycholoog met levenservaring
In de tien jaar die ik nu werkzaam ben is een veelgehoorde uitspraak van cliënten; “ik wil een psycholoog met levenservaring”. Vaak ging dit gepaard met een vragende blik en een sceptische houding. Ik vond het altijd erg leuk om hier het gesprek over aan te gaan en vandaar dat ik besloten heb om daar eens een blog aan te wijden. Misschien heb jij nu zelf te maken met een jonge psycholoog zonder levenservaring en voel je je daar onprettig bij. Lees dan vooral verder!
Wat is levenservaring?
Laten we eerst maar eens ingaan op het begrip levenservaring, want wat is het nu eigenlijk? In de meest letterlijke zin van het woord zou ik denken dat iedereen levenservaring heeft, zelfs een kind van vijf jaar oud. Het kind heeft namelijk al vijf jaar geleefd en daar heel veel verschillende ervaringen in opgedaan. Ik zou zelfs willen stellen dat er geen mensen zijn zonder levenservaring. Je leeft en dus je ervaart. Je ziet; het is een erg subjectief begrip. Iedereen verstaat iets anders onder levenservaring. De meeste cliënten die over levenservaring beginnen bedoelen daarmee te zeggen dat ze het liefst een wat oudere therapeut willen. Ze vinden het een prettig idee om met iemand te kunnen praten die bijvoorbeeld zelf ook al kinderen heeft of ernstig ziek is geweest. Wanneer je op zoek bent naar een psycholoog met levenservaring, kan je dus het best op zoek naar een psycholoog van ongeveer 65 jaar….toch?
Drie misvattingen over levenservaring.
Omdat ik wil voorkomen dat al mijn dierbare collega’s straks niet meer met pensioen kunnen omdat ze zoveel aanvragen krijgen van mensen die op zoek zijn naar een psycholoog met levenservaring, wil ik graag enkele misvattingen over levenservaring de wereld uit helpen.
1. Hoe ouder je bent, hoe meer levenservaring.
Laten we er even vanuit gaan dat jij levenservaring gelijk vindt staan aan het meemaken van ingrijpende gebeurtenissen. Hoeveel ingrijpende gebeurtenissen iemand in zijn leven meemaakt, heeft veel meer te maken met de plaats waar iemand is opgegroeid, het gezin van herkomst en persoonlijkheid, dan het aantal jaren dat iemand op deze aarde rondloopt. Iemand van 20 jaar, kan dus veel meer ‘levenservaring’ hebben opgedaan in de relatief korte periode van zijn of haar leven, dan iemand van 40 die enkel het overlijden van een opa of oma heeft meegemaakt. Het is dus een illusie om te denken dat de therapeut van 60 jaar oud, alles al heeft meegemaakt en de therapeut die net begint nog helemaal niets.
2. Het is belangrijk dat mijn therapeut ervaringsdeskundig is.
Nee, dit is onbelangrijk voor het behandelresultaat. Of denk je dat een cardioloog die zelf een hartinfarct heeft meegemaakt, ook betere operaties verricht? Alhoewel psychologie geen exacte wetenschap is, proberen we dit wel zo dicht mogelijk te benaderen. Ik ga er vanuit dat wanneer je naar een therapeut gaat, je graag van je klachten af wilt. Het is daarbij belangrijk dat je hulp zoekt die het beste past bij jouw klachtenbeeld, vaak is dat dus een wetenschappelijk bewezen effectieve behandeling. Het is daarbij ONBELANGRIJK of jouw therapeut al dan niet hetzelfde heeft meegemaakt, want als het goed is beschikt jouw therapeut over een grote portie empatisch vermogen. De mate waarin iemand al dan niet empatisch is (dus inlevingsvermogen heeft) is veel meer aangeboren dan aangeleerd. Dus het enige wat jij nog hoeft te doen, wanneer je een goed geschoolde therapeut hebt gevonden, is kijken of het klikt. Want die klik heeft nog het meeste invloed op het behandelresultaat.
3. Iemand die hetzelfde heeft meegemaakt, weet hoe ik mij voel.
Ook deze stelling klopt niet. Iedereen beleeft gebeurtenissen op zijn eigen manier. Dit zie je vaak ook mooi terugkomen in gezinnen waarbij twee kinderen hun ouders op een heel andere manier hebben beleefd. Het ene kind voelde zich emotioneel verwaarloosd, terwijl de ander juist fijne herinneringen aan zijn of haar jeugd heeft overgehouden. Dit hoeft niet te betekenen dat de ouders het ene kind anders behandelden dan het andere kind. Hoe wij situaties ervaren, wordt namelijk bepaald door onze eigen gedachten. Je kunt dus nooit weten hoe het voor een ander is zijn opa of oma te hebben verloren, of een zieke partner te hebben. Je kunt hoogstens je best doen om je in te leven hoe het voor de ander zou zijn. Laten wij daar nu juist vrij goed in zijn als psychologen!
En toch wil ik geen jonge therapeut…..
En dat is natuurlijk je goed recht. Als jij denkt een betere klik te hebben met een oudere therapeut, of je voelt je daarbij meer op je gemak, ga dan vooral op zoek naar iemand die bij je past. Dat is echt het allerbelangrijkste. Alleen hopelijk baseer je die keuze niet meer op bovenstaande beweringen. Nog een leuk weetje is wel dat uit veel onderzoeken naar voren is gekomen dat de behandelresultaten van jongere psychologen over het algemeen beter zijn en sneller bereikt dan die van hun oudere collega’s. Waarschijnlijk heeft dit te maken met het enthousiasme waarmee zij aan het werk zijn en het feit dat zij zich strakker aan het behandelprotocol houden. Of zoals Kees Hoogduin dit zo subtiel verwoordde: “creativiteit van de therapeut is schadelijk voor de cliënt”. 🙂
Wat zou voor jullie belangrijk zijn bij het kiezen van een therapeut? Ik ben benieuwd naar de reacties! Wil je op de hoogte blijven van nieuws, handige tips en blogs? Volg dan BolWerk Psychologie op Facebook of LinkedIn.
Helder uitgelegd!
🙂
Het vinden van een goeie match tussen patiënt en psycholoog was altijd een lastige. Mijn verwachtingen waren altijd extreem hoog en dan had ik het liefst altijd iemand met veel ervaring, niet zozeer in levenservaring, maar wel een aantal jaar ervaring in haar vak. Ik wilde dan iemand waarmee ik mezelf kon meten, iemand waarvan je weet dat je die niet onder tafel kan lullen.
Ik heb nog altijd een bepaalde voorkeur, maar weet ook dat het meeste vanuit mijzelf moet komen. Het belangrijkste is dat ik mijn kwetsbaarheid met de ander kan delen en erop vertrouw dat we eraan de slag mee kunnen.